Η διάνοιξη δυσανάλογου δρόμου διαφυγής σε περίπτωση πυρκαγιάς σε αναδασωτέα, υπό «οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου», περιοχή Natura προκαλεί ανεπανόρθωτη βλάβη σε περιβαλλοντικό και πολιτισμικό επίπεδο και γεννά πληθώρα ερωτημάτων για τις ελλιπείς μελέτες, το υπέρογκο κόστος και τη συσχέτισή της με την… επένδυση της Pimana S.A. που εκκρεμεί στη Δικαιοσύνη.
Η αδήριτη ανάγκη διάνοιξης δρόμου διαφυγής σε περίπτωση πυρκαγιάς από το πλάτωμα θέασης της πασίγνωστης παραλίας «Ναυάγιο» στη Ζάκυνθο μετατρέπεται σε ανεπανόρθωτη ζημιά σε περιβαλλοντικό και πολιτισμικό επίπεδο. Αιτία, η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ), στις 29.10.2021, με σκοπό τη διάνοιξη δασικής οδοποιίας δρόμου Α΄ κατηγορίας (πλάτους οκτώ μέτρων), στη θέση «Ναυάγιο», στο πλαίσιο της πολιτικής προστασίας, μήκους 1.633 μέτρων και κόστους 870.652,37 ευρώ!
Για να πάει κάποιος να δει το «Ναυάγιο» από τη στεριά, υπάρχει ένας δασικός δρόμος ο οποίος σταματάει στο πλάτωμα, με αποτέλεσμα σε περίπτωση φωτιάς να υπάρχει κίνδυνος να εγκλωβιστούν οι επισκέπτες και να μην μπορούν να περάσουν τα πυροσβεστικά οχήματα. Εννοείται ότι είναι, κυριολεκτικά, ζήτημα ζωής και θανάτου η διάνοιξη ενός ακόμα δρόμου, αλλά χρειάζεται να έχει μήκος ενάμισι χιλιόμετρο, πλάτος οκτώ μέτρα, να είναι ασφαλτοστρωμένος και να κοστίζει ένα εκατ. ευρώ – και μάλιστα σε τέτοιους καιρούς;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο νέος δρόμος θα περάσει από μια περιοχή κηρυγμένη αναδασωτέα (ΦΕΚ 394/2-8-2010), απόλυτης προστασίας [ΦΕΚ 4432/15-12-2017 (Αναθεώρηση Εθνικού Καταλόγου Περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000) και ΦΕΚ 25/20-2-2018 (Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών)], προτεινόμενη από την 20ή Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ως οριοθετημένη ζώνη αρχαιολογικών χώρων και η οποία, σύμφωνα με την πραγματογνωμοσύνη [3/2020/28.07.2020] της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου, Ε. Παπασταύρου, «περικλείει ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο λατρευτικών και λειτουργικών χώρων (Μονή Αϊ-Γιώργη, Μονή Κάτου Αϊ-Γιώργη και σπηλιά Αγίου Γερασίμου)».
Σύμφωνα με όσα μας επισήμανε αρμόδιος δασολόγος, αφού ο δρόμος διέρχεται περιοχή Natura, πρέπει είτε να έχει εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, που σημαίνει ότι έχει εκπονηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων –άρα έχει αναρτηθεί από την Περιφέρεια, έχει γίνει διαβούλευση, έχουν κατατεθεί οι προτάσεις κ.λπ.–, είτε να έχει λάβει απαλλαγή εκπόνησης της μελέτης, οπότε πρέπει να δημοσιοποιηθεί το έγγραφο του αιτήματος απαλλαγής από τον φορέα που το κατέθεσε και η απόφαση απαλλαγής από τη διεύθυνση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων του ΥΠΕΝ, η οποία πρέπει να δημοσιοποιηθεί για να υπάρξει ενημέρωση για πιθανή προσφυγή. Εχει γίνει κάτι από όλα αυτά; Και πού είναι;
Μεταξύ των φορέων οι οποίοι πρέπει να γνωμοδοτήσουν για τα εν λόγω έργα είναι και το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, γιατί η περιοχή υπάγεται στην ευθύνη του, αλλά, όπως μαθαίνουμε από έγγραφό του (Φωτ. 1) προς το ΥΠΕΝ και την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου, με ημερομηνία 16.02.2022: «[…] στην υπηρεσία μας δεν έχει κατατεθεί καμία μελέτη προς γνωμοδότηση για το συγκεκριμένο έργο από καμία υπηρεσία […] και για τον λόγο αυτό έχει σταλεί έγγραφο προς το δασαρχείο και την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, στο οποίο ζητάμε να μας στείλουν το συντομότερο δυνατό τη συγκεκριμένη μελέτη […] και τοπογραφικό διάγραμμα, για την κατά νόμο γνωμοδότηση του ΕΘΠΖ».
Το ιδιοκτησιακό
Η περιοχή στην οποία θα κατασκευαστεί ο νέος δρόμος περιλαμβάνεται στην έκταση των 14.500 στρεμμάτων που πουλήθηκε σκανδαλωδώς και παράνομα από τον ιδιώτη Γεώργιο Χάρο στη μεσιτική εταιρεία Pimana S.A. το 2014, επομένως, σύμφωνα με το ισχύον συμβόλαιο, της ανήκει (η υπόθεση, ως γνωστόν, βρίσκεται στα δικαστήρια ήδη οκτώ χρόνια). Και εδώ είναι όπου ξεκινάει το γαϊτανάκι…
Κατ’ αρχάς, να πούμε ότι, όπως διαβάζουμε σε επιστολή του μητροπολίτη Ζακύνθου Διονυσίου προς τον υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκα, με ημερομηνία 19.01.2021, πολύ πριν, δηλαδή, από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, «Ολόκληρη η έκταση, που φέρεται να διασχίζει ο νέος δρόμος, ανήκει προαιώνια στην ιδιοκτησία της Ι.Μ. Αγ. Γεωργίου Γκρεμνών (1679/2020 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών) […] ευρίσκεται δε και εντός της παρανόμως πωληθείσης εκτάσεως των 14.500 στρεμμάτων, έκταση για την οποία υπάρχουν εν ισχύι ασφαλιστικά μέτρα (απόφαση 97/2015 του Μον. Πρωτ. Ζακύνθου)» και σύμφωνα με τα οποία απαγορεύεται οποιαδήποτε μετατροπή στην περιοχή που πουλήθηκε.
Στο άρθρο 11 (Φωτ. 2) της προγραμματικής σύμβασης που υπέγραψε η ΠΙΝ με το ΥΠΕΝ, όμως, αναφέρεται ότι «Η κυριότητα της έκτασης παραμένει στο Ελληνικό Δημόσιο». Παιδιά, να οργανωθούμε! Την έγκριση αυτή την υπογράφει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η ΠΙΝ και η Διεύθυνση Δασών. Ας σταθούμε λίγο εδώ. Ο προϊστάμενος της Δ/νσης Δασών Ζακύνθου, Δημ. Σκαλτσογιάννης, ο οποίος φέρεται να συνέταξε τη «Μελέτη βλαστητικής αποκατάστασης» του δάσους μετά τη διάνοιξη του δρόμου, δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία, επί οκτώ χρόνια, να δηλώνει δημόσια σε συνεντεύξεις του ότι «αφού στα Ιόνια νησιά δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, η περιοχή δεν του ανήκει».
Η μη ιδιοκτησία του Δημοσίου φαίνεται και από το έγγραφο της Κτηματικής Υπηρεσίας Ζακύνθου (Φωτ. 3) προς την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου (28.06.2010), όπου αναφέρει ότι στην περιοχή «δεν προκύπτουν από το αρχείο της υπηρεσίας μας καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα».
Επίσης, είναι τουλάχιστον περίεργο το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος δασάρχης που υπογράφει την έγκριση του έργου κατηγορείται, μαζί με άλλους έξι, για βαρύτατα κακουργήματα εις βάρος του Δημοσίου –σύμφωνα με το πόρισμα του οικονομικού εισαγγελέα Γαληνού Μπρη (27.10.2016) και το βούλευμα 1679/2020 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών (Φωτ. 4)–, αφού με θετική εισήγησή του στη Δ/νση Δασών κατάφερε ο Γ. Χάρος να «αποδείξει» ότι τα 14.500 στρ. που πούλησε του ανήκαν. (Τελικά, κύριε δασάρχα, αποφασίστε: σε ποιον ανήκει η περιοχή; Ανεμοδούρα είσαστε!)
Εν ολίγοις, για το πανάκριβο αυτό έργο, που θα φτιαχτεί σε περιοχή η οποία, με βάση το επιλήψιμο συμβόλαιο, ανήκει στην Pimana S.A., αποφασίζει ο άνθρωπος που κατηγορείται ότι συνεργάστηκε με την Pimana και ζημίωσε το Δημόσιο. Αθάνατη αριστεία!
Speaking for the devil, που λέει και μια θεία μου, η αγοράστρια εταιρεία Pimana, μέσα στο «οικόπεδο» της οποίας θέλουν να κάνουν έργα, έδωσε την άδειά της; Λες να κάνει μήνυση για διακατοχική πράξη; Από την άλλη, αν το καλοσκεφτείς, αν σου ανοίγουν με κρατικά κονδύλια μια highway που πάει από το Ναυάγιο μέχρι το Πόρτο Βρώμη, θα κάνεις και κόνξες; Οχι βέβαια!
Το κόστος
Σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, το κόστος της διάνοιξης θα είναι περίπου 900.000 ευρώ συν περίπου 100.000 για τη μελέτη βλαστητικής αποκατάστασης του δάσους – διόλου ευκαταφρόνητο ποσό. Ας δούμε, όμως, και κάποιες φήμες που κυκλοφορούν ευρέως στο νησί από επίσημα χείλη.
Ο δήμαρχος Ζακύνθου, σε δημόσια τοποθέτησή του, δήλωσε: «Αν οι προτάσεις του δασαρχείου ήταν αγαθές, τότε δεν θα σχεδίαζε δρόμο πλάτους οχτώ μέτρων, αλλά τεσσάρων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ξενοδόχοι διέθεσαν 5.000 ευρώ για να γίνει μελέτη κατασκευής οδού διαφυγής, η οποία οδηγεί από το πλάτωμα στην Αναφωνήτρια, καταργώντας τη μελέτη της δημοτικής αρχής».
Ανεξάρτητα, όμως, από τις θεσμικές αντιδικίες, έχει υπάρξει άλλη πρόταση για το εν λόγω έργο; Τον Σεπτέμβριο του 2020, λοιπόν, έγινε αυτοψία στην περιοχή, παρουσία του διοικητή της Πυροσβεστικής, του αστυνομικού διευθυντή, του βουλευτή, του δημάρχου και του μητροπολίτη, και διαπιστώθηκε ότι ο δεύτερος δρόμος διαφυγής θα μπορούσε να διανοιχτεί με κόστος μόλις 30.000 ευρώ, με απόλυτη ασφάλεια, παράλληλα με τον υπάρχοντα δρόμο και να οδηγηθεί στην περιοχή του Σελιμά, έξω από το μοναστήρι του Αϊ-Γιώργη. Από τις 30.000 στις 900.000 ευρώ υπάρχει μια –έστω… ανεπαίσθητη– διαφορά!
Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της κοινότητας Βολιμών, στην οποία ανήκει διοικητικά η περιοχή, Νίκος Θεοδόσης, σε συνέντευξή του στις 23.11.2020 δήλωσε τα εξής πολύ κατατοπιστικά: «Το Τοπικό Συμβούλιο έχει πάρει ομόφωνη απόφαση από τον Οκτώβρη του 2019, ο δρόμος που οδηγεί στο πλάτωμα από Γ΄ κατηγορίας δασικός να γίνει Α΄ κατηγορίας, κάτι που συζητήθηκε και σε σύσκεψη που έγινε τον Σεπτέμβρη του 2019 στο γραφείο του δημάρχου παρουσία του δασάρχη, του διοικητή της Π.Υ. και άλλων. Τότε ο δασάρχης είχε πει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει, γιατί είναι δασική περιοχή. Ομως άκουσα ότι τώρα υπάρχει μια μελέτη του δασάρχη για να γίνει ο δρόμος διαφυγής από το πλάτωμα του Ναυαγίου που θα οδηγεί προς την περιοχή Στόμιο. Αυτό έχει άλλες σκοπιμότητες! […] Κίνδυνος δεν υπάρχει τώρα για να ξεσπάσει πυρκαγιά από τα βορειοανατολικά, για τουλάχιστον 20 χρόνια, γιατί η περιοχή εκεί έχει καεί εντελώς. Αντιθέτως, η πλευρά του Στόμιου, για την οποία ενδιαφέρεται ο κ. δασάρχης, είναι μια περιοχή που κινδυνεύει. Από πού θα φύγει ο κόσμος αν η φωτιά έρθει από την Αναφωνήτρια;»
Εύλογα ερωτήματα
◢ Με δεδομένο το χρονικό εύρος του έργου (3-4 χρόνια), μήπως τελικά το πλάτωμα θέασης του Ναυαγίου μετατραπεί σε εργοτάξιο και χώρο στάθμευσης βαρέων οχημάτων και εκρηκτικών – με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για ανθρώπινες ζωές;
◢ Εχει εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει η πιθανότητα κατάρρευσης κατά την ανασκαφή, αστοχίας των πρανών, αποκόλλησης βράχων, μεταβολής υδροφόρου ορίζοντα, πυρκαγιάς κ.ά.;
◢ Εχει γίνει τεχνικο-γεωλογική και γεωτεχνική μελέτη, αφού η περιοχή είναι σεισμογενής με κάθετους βράχους που φτάνουν μέχρι και τα 270 μέτρα;
◢ Μόνο για να μπορούν να κάνουν αναστροφή τα πυροσβεστικά οχήματα γίνεται τόσο πλατύς ο δρόμος, λέει η σύμβαση. Τότε τι χρειάζονται τα χαλύβδινα πλευρικά στηθαία ασφαλείας, τα γεφύρια, οι τσιμεντοσωλήνες και τα έργα απορροής όμβριων υδάτων – όπως μαθαίνουμε ότι προβλέπει η αδημοσίευτη μελέτη;
◢ Ποια η θέση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου και της υπουργού Πολιτισμού;
◢ Ποιος αρμόδιος φορέας έδωσε έγκριση Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ);
◢ Ποια η άποψη που υποχρεωτικά οφείλει να εκφέρει το ΕΘΠΖ ή ο ΟΦΥΠΕΚΑ;
◢ Ποιος ο τίτλος ιδιοκτησίας του ελληνικού Δημοσίου;
◢ Ποιος είναι ο συντάκτης της Περιβαλλοντικής Μελέτης του έργου και της μελέτης οδοποιίας;
◢ Ποιος του έδωσε την εντολή σύνταξης των ανωτέρω μελετών και από ποιον πληρώθηκε;
Ας κάνουμε τα κουμάντα μας, πριν μπουν τα φουρνέλα και οι μπουλντόζες και δεν μείνει τίποτα όρθιο…
ΥΓ.: Και όπως λένε και οι κάτοικοι των Ορεινών της Ζακύνθου: «Ζητάμε την προστασία της περιοχής για να διαφωτίσουμε όλους για το παρελθόν, το παρόν και τη θέση μας στον κόσμο…»
Πηγή: https://www.efsyn.gr