Ρητορική στο σχολείο: προετοιμάζοντας ενεργούς πολίτες
Στις 21 Ιανουαρίου 2022 το 2ο Πειραματικό ΓΕΛ Λευκάδας, η οργανωτική Συντονίστρια κ. Ό. Πάχη και η Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση (www.rhetoricedu.com) προσκαλούν τους εκπαιδευτικούς (όλων των ειδικοτήτων) των Ιονίων σε μια τετράωρη διαδικτυακή επιμόρφωση (με σχετική βεβαίωση). Το θέμα της συνάντησης είναι «Λόγος, Σκέψη, Δράση στην τάξη» και εμψυχώτρια η φιλόλογος, διδάσκουσα του μεταπτυχιακού «Ρητορική, Επιστήμες του Ανθρώπου και Εκπαίδευση» (ΕΚΠΑ) και πρόεδρος της Ένωσης Ρητορικής κ. Βάλια Λουτριανάκη. Οι συμμετέχοντες/-ουσες θα εξερευνήσουν μια ποικίλια δραστηριοτήτων για την καλλιέργεια του προφορικού λόγου, και των δεξιοτήτων ζωής που συνδέονται με την εκπαίδευση του δημοκρατικού ενεργού πολίτη.
————————————————————————————————————————-
Λίγα λόγια για τη σύγχρονη όψη της ρητορικής από την εμψυχώτρια του εργαστηρίου:
Η ρητορική ως τέχνη περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία: την κριτική και δημιουργική σκέψη και τη δυνατότητα άρτιας έκφρασης. Και τα δύο αποτελούν το ζητούμενο στο σύγχρονο σχολείο, που έχει ως στόχο τη διαμόρφωση μαθητών με άποψη και ικανότητα επεξεργασίας και δομημένης έκθεσης των σκέψεών τους.
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον, λοιπόν, να δούμε τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η ρητορική ως διδακτική μέθοδος παράλληλα με παραδοσιακές, όπως την επικοινωνιακή. Επιπλέον, θα διατυπώσουμε κάποιες σκέψεις για τη γενικότερη συμβολή της ρητορικής στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών.
Η σύνδεση των γλωσσικών (και όχι μόνο) μαθημάτων και της ρητορικής είναι προφανής. Κοινοί στόχοι τους είναι η όξυνση της κριτικής και δημιουργικής σκέψης, ο προβληματισμός επάνω σε επίκαιρα θέματα, η ανάπτυξη του διαλέγεσθαι, η βελτίωση του λεξιλογίου και της έκφρασης, η καλλιέργεια της έννοιας της δομής – γενικά η παραγωγή λόγου υψηλού επιπέδου. Η ένταξη ρητορικών δραστηριοτήτων στο μάθημα μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά: αρχικά, ωθεί στην παράλληλη ανάπτυξη γραπτού – προφορικού λόγου και εξασφαλίζει μια ζωντανή ατμόσφαιρα δημιουργικού διαλόγου μέσα στην τάξη. Επιπλέον, αναπτύσσει κίνητρα για ενημέρωση και έρευνα και καλλιεργεί την ενεργή ακρόαση. Το πιο σημαντικό είναι το ότι αξιοποιεί την ομαδοσυνεργατική μέθοδο, με τον καθηγητή σε ρόλο συντονιστή, που κατευθύνει απλώς τις συζητήσεις στα σημεία που θέλει να αναλυθούν περισσότερο (κατευθυνόμενη εκμαίευση γνώσεων), αφήνοντας τους μαθητές να διερευνήσουν πτυχές του θέματος, που ούτε και ο ίδιος δεν έχει πιθανόν φανταστεί ότι υπάρχουν. Στόχος είναι ακόμη και τόνωση της αυτοπεποίθησης των μαθητών και, μέσω της συστηματικής πραγματοποίησης ασκήσεων γνωριμίας, επικοινωνίας και συνεργασίας η ανάπτυξη της αίσθησης του «ανήκειν».
Είναι, βέβαια, σημαντικό και ο ίδιος ο διδάσκων να έχει διάθεση για δοκιμή εναλλακτικών μεθόδων διδασκαλίας, πίστη στη σημασία της καλλιέργειας του προφορικού λόγου και ακόμη να ενθαρρύνει συνεχώς όλους τους μαθητές να συμμετέχουν, να συμμετέχει και ο ίδιος σε κάποιες δραστηριότητες (εν είδει παραδείγματος ή απλώς για να μην νιώθουν οι μαθητές μόνο «εκτεθειμένοι»), και να είναι ενημερωμένος για βασικά στοιχεία σύγχρονων προσεγγίσεων της ρητορικής τέχνης.
————————————————————————————————————–
Το πλήρες πρόγραμμα του εργαστηρίου:
Βιωματικό Εργαστήριο Ρητορικής:
«Λόγος, Σκέψη και Δράση στην τάξη»
21 Ιανουαρίου 2022 @Webex, ώρα 17.00-21.00
Συνδιοργάνωση: Όλγα Παχή, 2ο Πειραματικό ΓΕΛ Λευκάδας «Άγγελος Σικελιανός», Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση
Εμψύχωση εργαστηρίων: Βάλια Λουτριανάκη, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (Αρσάκειο Ψυχικού), διδάσκουσα μεταπτυχιακού «Ρητορική, Επιστήμες του Ανθρώπου και Εκπαίδευση»-ΕΚΠΑ, πρόεδρος Ένωσης Ρητορικής
Πρόγραμμα:
17.00: Έναρξη – Χαιρετισμοί
17.30-18.30:
• Αναπτύσσοντας την αίσθηση του «ανήκειν»: Ασκήσεις γνωριμίας, συνεργασίας και ομαδικότητας, επικοινωνίας και ακρόασης.
18.30-19.00:
• Κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου στην Ιστορία, στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία και τη Νεοελληνική Γραμματεία: παραδείγματα εφαρμογών με στόχο την εμβάθυνση σε έννοιες και την ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων.
• Τεχνικές παραγωγής ιδεών και αξιοποίησή τους στο πλαίσιο της Νεοελληνικής Γλώσσας και στον όμιλο ρητορικής: εφαρμογές με στόχο την καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης και φαντασίας.
19.20-21.00
• Όμιλοι Ρητορικής Τέχνης: σχεδιάζοντας ολοκληρωμένα προγράμματα ρητορικής παιδείας: Βιωματική γνωριμία με τα ρητορικά αγωνίσματα: εκφραστική ανάγνωση, αυθόρμητος λόγος, προτρεπτικός λόγος, διττοί λόγοι-debating. Κανόνες, κριτήρια αξιολόγησης, δυσκολίες, συμβουλές για κριτές και εκπαιδευτές ομάδων.
Εγγραφές εδώ: https://bit.ly/3Itk3kV
-
Τα εργαστήρια απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων.
-
Το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων θα προσαρμοστεί στα ενδιαφέροντα και στις ανάγκες των συμμετεχόντων.
-
Λόγω του βιωματικού χαρακτήρα της συνάντησης ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων είναι τα 30 άτομα (θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας).
-
Θα δοθεί βεβαίωση συμμετοχής.
Οργανωτική επιτροπή:
Όλγα Παχή, Οργανωτική Συντονίστρια 1ου Περιφερειακού Κέντρου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Ιονίων Νήσων
Κώστας Αραβανής, Διευθυντής 2ου Πειραματικού ΓΕΛ Λευκάδας, Φυσικός
Τασσοπούλου Μαρία, Φιλόλογος – Εκπαιδευτικός 2ου Πειραματικού ΓΕΛ Λευκάδας
Βάλια Λουτριανάκη, Φιλόλογος – Εκπαιδευτικός, Πρόεδρος Ένωσης Ρητορικής